عبارت نهنگ بیت کوین (Bitcoin whale) برای افرادی به کار می‌رود که حجم قابل توجهی از بیت کوین را در اختیار دارند. اگر هر کدام از این افراد بخواهند به یکباره همه دارایی خود را بفروشند، شوک شدیدی به بازار وارد شده و قیمت‌ها به شکلی ناگهانی جابه‌جا می‌شود.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که هزار نهنگ بیت کوین وجود دارد که روی هم رفته حدود ۴۰ درصد از مجموع بیت کوین ایجاد شده تاکنون را در اختیار دارند. همچنین ۶۱ درصد از مجموع بیت کوین موجود در دنیا فقط در ۷ دهم درصد از مجموع کیف‌های پول ایجاد شده قرار دارد.
حال سوال اینجاست که این نهنگ‌ها چه کسانی هستند. با اطلاعاتی که در دست داریم، اسامی چند نفر از این نهنگ‌ها برایمان مشخص است. این افراد به شرح زیر هستند:
۱.ساتوشی ناکاموتو (Satoshi Nakamoto)
بنیانگذار ناشناس بیت کوین حدود یک میلیون بیت کوین در اختیار دارد. او این بیت کوین‌ها را در نخستین روزهای ایجاد بیت کوین استخراج کرد و تاکنون آنها را به کیف پول دیگری منتقل نکرده است.
۲. دوقلوهای وینکلووس (The Winklevoss Twins)
این دو برادر، همان کسانی هستند که ایده فیسبوک را مطرح کردند و مارک زاکربرگ این ایده را به اسم خود اجرایی کرد. این دوقلوها بخش قابل توجهی از غرامت دریافتی از زاکربرگ را به بیت کوین تبدیل کردند. تخمین‌ها نشان می‌دهد ۱ درصد از مجموع بیت کوین موجود در دنیا به این دو برادر تعلق دارد.
البته افراد دیگری نیز در این فهرست قرار دارند. برای نمونه، چارلی شرم (Charlie Shrem) یکی از کسانی بود که جزو مشتریان اولیه بیت کوین به شمار می‌رود. همچنین تیم دراپر (Tim Draper) و بری سیلبرت (Barry Silbert) نیز مقدار زیادی بیت کوین را در یک حراجی در سال ۲۰۱۴ خریداری کردند.
موسسه تحقیقاتی چین‌انالسیس که به صورت تخصصی در زمینه فناوری بلاک چین فعالیت می‌کند، به تازگی نتایج مطالعه جدیدش را منتشر کرد. این مطالعه که به بررسی فعالیت نهنگ‌های بیت کوین اختصاص داشت، ۳۲ مورد از کیف‌های پول بیت کوین که بیشترین میزان بیت کوین را در خود جای داده است را مورد واکاوی قرار داد. در این تحقیق نهنگ ها به سه دسته زیر تقسیم شده اند:
۱. معامله‌گران فعال
از میان این ۳۲ کیف پول بیت کوین با بیشترین دارایی، ۹ مورد کسانی بودند که در سال گذشته به شکلی فعالی در خرید و فروش حضور داشتند. این کیف پول‌ها احتمالا به افراد و یا صندوق‌های سرمایه‌گذاری در حوزه رمزارزها تعلق دارد. این دسته از افراد (و صندوق‌ها) بیت کوین را در بازه‌های زمانی کاهش قیمت می‌خرند و با افزایش قیمت، آن را به فروش می‌رسانند.
در گزارش چین‌انالسیس آمده است:
«رویکرد خرید و فروش این دسته از سرمایه‌گذاران بر خلاف سایرین است و بیت کوین را در زمان کاهش قیمت می‌خرند.»
در نتیجه، بر خلاف آنچه در بسیاری از رسانه‌ها عنوان می‌شود، نهنگ‌ها الزاما عامل افت و خیز بازار نیستند. در واقع، معامله‌گران با اقدامات خود به ثبات بازار کمک می‌کنند.
در گزارش چین‌انالسیس آمده که بیشتر نهنگ‌های فعال در بازار بیت کوین از سال ۲۰۱۷ وارد این حوزه شدند و در نتیجه، جزو تازه‌واردان به شمار می‌روند.
۲. مشتریان اولیه
موسسه چین‌انالسیس به این نتیجه رسید که تعداد اندکی از نهنگ‌های بیت کوین هستند که از نخستین روزهای شکل‌گیری آن وارد این میدان شدند. این افراد که جزو مشتریان اولیه بیت کوین به شمار می‌روند، در واقع ماینرهایی بودند که توانستند حجم زیادی بیت کوین را از همان روزهای اولیه به دست آورند. این دسته از صاحبان بیت کوین، به ندرت به خرید و فروش این رمزارز می‌پردازند. با این وجود، تعدادی از آنها در سال ۲۰۱۶ و ۲۰۱۷ که قیمت بیت کوین بالا رفته بود، به فروش بخشی از دارایی خود پرداختند.
۳. تبهکاران
از میان ۳۲ کیف پول بزرگ بیت کوین، سه مورد از آنها به فعالیت‌های تبهکارانه ارتباط دارد. این سه کیف پول دربردارنده ۱۲۵ هزار بیت کوین است. دو تا از این کیف پول‌ها به بازار آنلاین سیلک رود (Silk Road) مرتبط است. گفتنی است بازار آنلاین سیلک رود فرصتی برای خرید و فروش انواع محصولات غیرمجاز (از مواد مخدر گرفته تا سلاح) را با بیت کوین در اختیار کاربران قرار می‌دهد. گزارش چین‌انالسیس نشان می‌دهد که سومین کیف پول نیز در زمینه پول‌شویی فعالیت دارد.
کیف‌های پول گمشده
بقیه کیف پول‌های عمده بیت کوین از سال ۲۰۱۱ به این سو بدون استفاده مانده‌اند. احتمالا صاحبان این کیف پول های بیت کوین، کلید خصوصی‌شان را گم کرده‌اند. به این ترتیب، دیگر امکان دسترسی به موجودی این کیف پول‌ها وجود ندارد. این کیف پول‌های گمشده در مجموع شامل ۲۱۲ هزار بیت کوین است. در مجموع تخمین زده می‌شود شش میلیون بیت کوین در طی یک دهه اخیر گم شده باشد.
