بورس چیست؟ + معنی اصطلاحات بازار بورس

بورس کلمه‌ای فرانسوی است که معنای آن در زبان فرانسه کیف پول می‌باشد. بطور خلاصه بورس شرکتی است که وظیفه عرضه سهام شرکت‌ها و نظارت بر خرید و فروش آن‌ها را دارد. برای آشنایی بیشتر با ارزمارکت همراه باشید

سهام چیست؟

هر شرکتی مرکب از چند شریک است که در امور با هم شراکت می‌کنند. هر یک از این شرکا به تناسب سرمایه‌ای که وارد شرکت کرده‌اند ، از منافع و درآمدهای آن شرکت دارای سهم می‌باشند.

شرکت‌های سهامی خاص و عام: شرکت‌ها از نظر میزان سرمایه و تعداد شرکا انواع مختلفی دارند. دو نوع مهم‌تر این شرکت‌ها سهامی خاص و سهامی عام هستند. شرکت‌های سهامی خاص از نظر تعداد شرکا و میزان سرمایه محدود هستند. اما در شرکت‌های سهامی عام هر کسی می‌تواند سرمایه‌گذاری کند و صاحب سهام شود.

شرکت‌هایی که به بورس وارد می‌شوند ، شرکت‌های سهامی عام هستند که ابتدا در بورس پذیرش و سهامشان عرضه اولیه می‌گردد. در حقیقت بورس جایگاهی است که خربد و فروش سهام شرکت‌های سهامی عام با نظارت و هدفمندی بیشتر انجام می‌شود.

 

برای ورود به بورس چه چیزهایی لازم است؟

برای ورود به هر کاری در ابتدا باید دانش و اطلاعات آن کار را داشته باشید. سرمایه‌گذاری در هر کاری بدون کسب اطلاعات لازم ، تبعات خطرناکی دارد و خطر نابودی سرمایه را در پی دارد.

برای ورود به بورس بایستی در موارد زیر تسلط داشته باشید:

• مدیریت سرمایه: بایستی بدانید چه بخشی از سرمایه خود را صرف خرید سهم خاصی بکنید. از ورود این بخش از سرمایه‌تان به بازار ، چه میزان سود توقع دارید. و چه میزان حاضرید متحمل ضرر شوید. این پارامترها که کمی هستند و عدد مشخصی به شما می‌دهند ، حد سود (TP) و حد ضرر (SL) نامیده می‌شوند.
• تحلیل قیمت: پارامتر مهم دیگر برای موفقیت در بازار بورس ، تحلیل قیمت سهام است.

 

انواع مختلفی از روش‌های تحلیل وجود دارد که ذکر می‌کنیم:

• تحلیل تکنیکال: به رفتار گذشته قیمت سهم نظر دارد و بر اساس الگوهایی که از این گذشته به دست می‌آورد ، آینده قیمت آن را پیش‌بینی می‌کند.
• تحلیل بنیادی: این شیوه تحلیل ناظر به ارزش ذاتی سهام است که با استفاده از دانش حسابداری به دست می‌آید.

 

انواع نمودار تحلیل

معمولا از سه دسته نمودار خطی ، میله‌ای و شمعی (کندلستیک) برای تحلیل استفاده می‌شود.

بازه زمانی (تایم فریم)

در تحلیل بازار سرمایه همیشه از یک بازه زمانی مشخص استفاده نمی‌شود.

در بورس تهران بازه زمانی یک روزه (برای اهداف کوتاه‌مدت یا نوسان‌گیری) و بازه زمانی هفتگی (برای اهداف میان‌مدت و بلندمدت) مورد استفاده قرار می‌گیرد.

اگر از نمودارهای کندل استفاده می‌کنید ، این بازه‌ها در قالب یک کندل (شمع) قرار می‌گیرد.

تایم فریم ‌های کوتاه‌تر یا بلندتر در بازارهای دیگر استفاده می‌شود.

چهار نوع قیمت در بورس

چهار گونه قیمت در بورس مورد استفاده است و روی نمودار کندلستیک و میله‌ای به خوبی قابل تشخیص است:

قیمت باز شدن (Open): قیمتی که سهم در یک تایم فریم مشخص استارت می‌خورد.

قیمت بسته شدن (Close): قیمتی که سهم در آن قیمت در پایان تایم فریم بسته می‌شود.

بالاترین قیمت (High): بالاتربن قیمتی که در دوره مذکور, سهم به خود می‌بیند.

پایین‌ترین قیمت (Low): پایین‌ترین قیمت سهم مورد نظر در دوره مورد محاسبه.

 

بورس و انواع آن در ایران

از سال ۱۳۴۶ سازمان بورس ایران بنیانگذاری شد.

بورس کالا: در آن انواع کالاها و مواد اولیه خرید و فروش می‌شود.

بورس انرژی: در آن کالاهای مختلف از قبیل حامل‌های انرژی مانند نفت خرید و فروش می‌شود.

بورس اوراق بهادار: در آن اوراق سهام ، حق تقدم ، انواع اوراق مشارکت و مشتقه ، صندوق‌های ETF و … خرید و فروش می‌شود.

فرابورس: شرکت‌های حاضر در بورس, شرکت‌های معتبرتر و دارای بنیه مالی قوی‌تری هستند. اما شرکت فرابورس در سال ۱۳۸۷ برای پذیرش شرکت‌هایی ایجاد شد که در این موارد ضعیف بودند و در عین حال نیاز به تأمین مالی داشتند.

 

برای ورود به بورس ایران چه اقداماتی لازم است؟

۱- آموزش بورس: ابتدا بایستی آموزش ببینید و به موضوعات بورس تسلط لازم را پیدا کنید.

۲- بعد بایستی در سامانه سجام ثبت نام کرده و ضمن وارد کردن اطلاعات مالی خود ، کد بورسی دریافت کنید.

۳- سپس باید در یک کارگزاری ثبت نام کرده و از آن کارگزاری پروفایل شخصی دریافت کنید. کارگزاری‌های زیادی در ایران مشغول به فعالیت هستند که از طریق آن‌ها می‌توانید اقدام کنید.

شما دارای یک حساب در کارگزاری خواهید شد که می‌توانید آن را از طریق حساب بانکی خود شارژ یا پس از دریافت سود معاملاتی خود از آن برداشت نمایید. این حساب بورسی در حقیقت کیف پول بورسی شماست.

۳- حالا شما می‌توانید با ورود سرمایه به پروفایلتان و با استفاده از آموخته‌های قبلیتان ، اقدام به معامله کنید.

بیشتر بدانید: بهترین کارگزاری های بورس سهام تهران

 

شرکت‌های موجود در بازار بورس

این شرکت‌ها بر اساس نوع و صنعتی که در آن مشغول به فعالیت هستند طبقه‌بندی می‌شوند. برخی از این گروه‌ها عبارتند از ، فلزات اساسی ، پتروشیمی و پالایشی ، صنایع غذایی ، قند و شکر ، شرکت‌های سرمایه‌گذاری ساختمانی ، بانکی و … .

هر کدام از این گروه‌ها نمادی دارند که به صورت یک حرف ابتدای سهم قرار می‌گیرد. مثلاً فلزات اساسی “ف” است که ابتدای نام نماد قرار می‌گیرد مانند #فملی.

 

اصلاحات بازار بورس

 

کارگزار بورس

کارگزار بورس یا به عبارت بهتر شرکت کارگزاری بورس ، واسطه ای است میان شما و شرکت بورس. شما معاملات خود را از طریق کارگزار انجام خواهید داد و کارگزار از هر معامله خرید یا فروش شما کارمزد دریافت می‌کند.

 

عرضه اولیه (IPO)

وقتی یک شرکت سهامی عام آماده ورود به بازار بورس می‌گردد ، صورت‌های مالی و عملکرد آن مورد بررسی متولیان سازمان بورس قرار می‌گیرد. سپس تعداد سهام قابل عرضه به عموم مشخص و ارزش‌گذاری می‌شود.

آن‌گاه در تاریخ مشخصی که از سوی سازمان بورس تعیین می‌شود ، عرضه سهام شرکت برای اولین بار انجام می‌شود. به همین دلیل به این فرآیند عرضه اولیه سهام گفته می‌شود.

 

شاخص‌ها در بورس

معمولا نمادهای بورسی (نماد: هر شرکتی که سهام آن در بورس و فرابورس خرید و فروش می‌شود.) به صورت گروهی به تغییرات واکنش نشان می‌دهند. تغییراتی که ممکن است اقتصادی ، سیاسی و یا متأثر از عوامل دیگر باشند. مثلاً یک تغییر در تولید یا واردات فلزات سبب می‌شود که قیمت سهام نمادهای گروه فلزات اساسی جابجا شود.

به همین دلیل علاوه بر یک دسته شاخص‌ها که برای بررسی تغییرات قیمتی در سهم کل نمادها به صورت برآیندی به کار می‌رود ، یک دسته شاخص هم برای تغییرات برآیند قیمتی در گروه‌های سهام تعریف می‌شود. این شاخص‌ها شاخص صنعت نام دارند. که در ادامه هر یک را توضیح می‌دهیم.

شاخص کل: شاخص کل برآیند تغییرات قیمت در کل نمادها را نشان می‌دهد ، البته با دادن وزن به برخی نمادهای خاص. این نمادها معمولا برای اقتصاد کشور اهمیت بیشتری دارند.

شاخص کل هم وزن: همانگونه که از اسمش پیداست ، همان شاخص کل است ، با این تفاوت که هیچ سهامی وزن بیشتر یا کمتری ندارد و همگی سهام‌ها دارای وزن یکسان در محاسبه شاخص هستند.

شاخص صنعت: همانطور که در پاراگرافهای قبلی ذکر شد ، برای محاسبه برآیند تغییرات قیمتی سهام یک گروه از نمادهای خاص استفاده می‌شود.

 

دامنه نوسان

بازار بورس ایران دارای محدودیت نوسان قیمتی در هر روز معاملاتی است. در حالت عادی دامنه نوسان در بازار بورس ایران میان منفی پنج تا مثبت پنج درصد می‌باشد.

توجه: در زمان نوشتن مقاله ، دامنه نوسان بورس به دلیل وضع خاصی که بر بازار حاکم بوده ، به صورت نامتقارن مابین منفی دو تا مثبت شش درصد درآمده است. اما این حالت موقتی خواهد بود. در فرابورس نیز دامنه نوسان بر اساس تقسیم‌بندی بازارها تفاوت دارد.

 

حجم مبنا و قیمت پایانی

هر نماد در بازار بورس دارای یک ظرف معاملاتی مشخص است که آن ظرف باید پر شود تا قیمت پایانی با قیمت لحظه‌ای همگام شود.

قیمت لحظه‌ای و نوسان متناظر با آن ، در معاملات روز بعد اعمال نخواهد شد. بلکه این قیمت پایانی و نوسان متناسب با آن است که مبنای محاسبات برای دامنه نوسان روز بعد قرار می‌گیرد. و قیمت پایانی بر اساس میانگین وزنی حجم معامله روی قیمت محاسبه می‌گردد.

 

صف خرید و صف فروش

در بورس ایران تحت تأثیر وجود دامنه نوسان ، گاهی اتفاقی رخ می‌دهد که صف خرید یا فروش نامیده می‌شود.

قانون بنیادین اقتصاد یعنی عرضه ، تقاضا و کشف قیمت بر اساس میزان عرضه و تقاضا ، در بورس نیز وجود دارد. گاهی در بورس تقاضای خرید یک سهم در سقف قیمت مجاز افزایش می‌یابد ولی فروشنده ای وجود ندارد. در این حالت می‌گوییم صف خرید ایجاد شده.

برعکس این حالت هم ممکن است ، گاهی در کف قیمت مجاز تعداد عرضه کنندگان بالا می‌رود ، ولی خریدار پیدا نمی‌شود. در این حالت می‌گوییم صف فروش ایجاد شده.

 

شناوری سهام

هر سهمی که در بورس مورد معامله قرار می‌گیرد دارای دو دسته سهامدار است. یک دسته سهامدارانی هستند که برای بلند مدت و به حجم زیاد سهام می‌خرند. هدف آن‌ها کسب سودهای کوتاه مدت یا سود مجمع نیست. بلکه هدف آن‌ها کسب جایگاه در شرکت به عنوان سهامدار عمده و یا حضور در هیئت مدیره شرکت می‌باشد.

اما دسته دیگری از سهامداران ، سهام خود را به منظور استفاده از سود مجمع برای میان مدت و یا برای سفته بازی و کسب سود کوتاه مدت از نوسانات قیمت سهام خرید و فروش می‌کنند. به سهامی که دست این افراد است و میزان آن خیلی کمتر از سهام در دست گروه قبلی است ، سهام شناور گفته می‌شود. شناوری معقول چیزی بین ۲۰ تا ۳۰ درصد می‌تواند در نظر گرفته شود. زیرا شناوری کم قدرت معامله و میزان نقد شوندگی سهام را کاهش می‌دهد. شناوری بالا نیز نوسانات قیمت سهم را زیاد می‌کند و آن را از حالت تحلیل پذیری خارج می‌کند.

 

معاملات آتی (فیوچرز)

معاملاتی است که در آن کالا معامله می‌شود. در ایران معمولا زعفران و سکه طلا معامله می‌شود.

در معاملات آتی سررسیدی تعیین می‌شود و بر اساس پیش‌فرض‌هایی ، قیمت کالا در یک سررسید مثلاً ۳ ماهه مشخص می‌شود.

آن گاه بر مبنای اختلاف قیمت فعلی و قیمت سررسید ، معامله‌گران می‌توانند معاملات خود را انجام دهند. در این بازار نیز می‌توان انواع تحلیل‌های تکنیکال و بنیادی را انجام داد.

بازار دو طرفه: در بازار آتی می‌توان هم روی خرید معامله کرد هم روی فروش. یعنی اینکه بدون اینکه بخواهید جنسی داشته باشید می‌توانید آن را بفروشید. به این صورت که شما در تاریخ سررسید تعهد فروش ایجاد می‌کنید و متعهد می‌شوید آن میزان مشخص را بفروشید. شما بعداً می‌توانید این تعهد را به کس دیگری واگذار کنید. یعنی آن شخص به جای شما متعهد به تحویل جنس به خریدار شود.

اهرم: شما هم‌چنین در معاملات فیوچرز می‌توانید از اهرم (Leverage) استفاده کنید. به این شکل که پول خود را با ضریب مشخصی چند برابر کنید و با آن به معامله بپردازید.

 

معاملات CFD

از طریق بروکرهای خاصی شما می‌توانید علاوه بر بازار ارز ، در بازار جهانی فلزات و مواد اولیه نیز سرمایه‌گذاری و معامله کنید. بازار CFD به نوعی معاملات فیوچرز است ولی تفاوتهایی هم دارد.

 

انواع بورس در دنیا

 

بورس جهانی

بورس در اکثر کشورهای جهان وجود دارد و در هر کشور دارای قوانین و مناسبات خاص خود می‌باشد.

معروفترین بازارهای بورس جهان داوجونز نیویورک ، بورس لندن ، دکس فرانسه و بورس فرانکفورت هستند.

در خاورمیانه نیز بورس‌های استانبول ، قاهره و تداول عربستان در کنار بورس تهران شهرت دارند.

 

بورس ارز

همچنین یک بازار بورس جهانی وجود دارد که در آن ارزهای مختلف خرید و فروش می‌شود. این بازار فارکس (Forex = Foreign Exchange) نامیده می‌شود.

فارکس یک بازار دو جهته است ، یعنی هم می‌توان روی خرید معامله کرد هم روی فروش. علت این امر آن است که در این بازار ساختار باینری آپشن وجود دارد. شما روی یک جفت ارز مثل یورو/دلار با نماد اختصاری EURUSD معامله می‌کنید.

شما با انجام معامله خرید روی یکی از این دو ارز ، در واقع روی دیگری معامله فروش انجام داده‌اید ، و برعکس.

 

بروکر فارکس چیست؟

بروکر فارکس در حقیقت یک کارگزاری با دامنه فعالیت جهانی است که همانند کارگزاری‌های بورس ایران ، واسط معامله شما در بازار جهانی است و از شما کارمزد می‌گیرد. هم‌چنین از طریق بروکر فارکس می‌توانید در بورس جهانی سرمایه‌گذاری کنید و برخی سهام مورد معامله در بورس‌های معروف را خریداری کنید. نظیر تسلا ، مایکروسافت ، اپل و … . گزینه دیگر معاملات CFD است.

 

ارزهای دیجیتال (کریپتوکارنسی)

در سال‌های اخیر ، گزینه‌های دیگری نیز برای سرمایه‌گذاری به وجود آمده که مهم‌ترین آن‌ها بدون شک ارزهای ذیجیتال است.

جنس این پول‌های مجازی ، بیت های کامپیوتری است و تحت یک شبکه رمزنگاری شده به نام بلاک‌چین ارائه می‌شوند. در شبکه بلاک‌چین ، هیچ اطلاعاتی توسط عموم قابل ردیابی نیست و چندین مرحله رمزگذاری صورت می‌گیرد.

نخستین این ارزها ، بیت کوین بود که در سال‌های اخیر رشد چشم‌گیری یافت. در نخستین هاردفورک ، بیت کوین کش از بیت کوین منشعب شد.

ارزهای دیجیتال بسیاری نیز خلق شدند از جمله اتریوم ، لایت کوین ، دوج کوین و … .

این ارزها بسیار پرنوسانند و تحلیل‌پذیری تکنیکالی و بنیادی دارند. بسیار تحت تأثیر اخبار سیاسی و اقتصادی جهان هستند.

 

نتیجه‌گیری

در این مقاله در مورد بورس بررسی اجمالی انجام دادیم ، در مورد مباحث مربوط به شراکت و تقسیم سهام صحبت کردیم. و لوازمی را که یک شرکت برای ورود به بورس نیاز دارد به صورت کلی بیان نمودیم.

شما برای ورود به بازار بورس ، نیازمند دانش و مهارت هستید. در سال ۱۳۹۹ عده زیادی از افراد وارد بورس شده و چون دانش و مهارت لازم را نداشتند دچار آسیب مالی شدند. مدیریت سرمایه و تحلیل قیمت از مهم‌ترین علوم و مهارت‌هایی هستند که باید بیاموزید.

در بورس دید بلندمدت داشته باشید و با تمام سرمایه خود ورود نکنید. بلکه با اضافه درآمد خود سرمایه‌گذاری کنید.

از اینکه این مقاله را خواندید سپاسگزاریم.