ارز دیجیتال چیست؟ آنچه باید بدانید به زبان ساده

آیا می دانید که ارز دیجیتال چیست؟ آیا تا به حال به خرید و فروش آن فکر کرده اید؟ ما در این مقاله یک راهنمای جامع در مورد ارز دیجیتال یا رمز ارز را برای راهنمایی افراد مبتدی فراهم کرده ایم.

ارز دیجیتال یا رمز ارز (cryptocurrency) یک پول دیجیتال یا مجازی است که امروزه می توان آن را با پول های واقعی مانند دلار یا یورو یا سایر ارزهای دیجیتال مبادله کرد.

بر خلاف پول های واقعی که دولت ها مسئول نظارت بر آن هستند، تا کسی آن ها را جعل نکند، ارزهای دیجیتال با استفاده از پروتکل های امن، رمزنگاری شده اند و برای همین قابل جعل نیستند.

رمز ارزها را می‌توان به صورت مستقیم و بدون دخالت واسطه‌ در اینترنت به شخص دیگری ارسال کرد. یعنی برای ارسال ارزهای دیجیتال به یکدیگر نیازی به استفاده از خدمات بانک‌ها یا هر سازمان واسطه‌ دیگری نخواهید داشت.

ارزهای دیجیتال بر روی فناوری‌ دفترکل توزیع شده ساخته‌ شده‌اند که یکی از محصولات مهم آن، فناوری بلاک چین است. بلاک چین‌های عمومی که اکثر ارزهای دیجیتال از آن استفاده می‌کنند، قابلیت مشاهده تمامی تراکنش‌ها را چه برای افرادی که در شبکه حضور دارند و چه برای افراد خارج از شبکه فراهم می‌کند.

 

تاریخچه ارزهای دیجیتال

در انفجار فناوری که با گسترش ارتباطات با استفاده از سیستم های کامپیوتری و اینترنت در دهه ۱۹۹۰ میلادی به وقوع پیوست، تلاش هایی برای تولید ارزهای دیجیتال یا پول دیجیتال صورت گرفت.

در آن زمان چند سیستم مالی مجازی رواج یافت که نتوانست به نتیجه برسد. دلیل آن هم فساد و عدم مدیریت صحیح شرکت های ناظر بر این سیستم ها بود.

تا این که در سال ۲۰۰۹ میلادی ساتوشی ناکاموتو که یک برنامه نویس گمنام و یا گروهی از برنامه نویسان آشنا به رمزنگاری بودند، بیت کوین را به دنیا معرفی کردند. بیت کوین به عنوان پر ارزش‌ترین پول مجازی در حال حاضر در بازارهای جهانی با قیمت های چند ده هزار دلاری به فروش می رسد.

 

ارزهای دیجیتال چگونه کار می کنند؟

اغلب ارزهای دیجیتال (به جز تعداد کمی از آن ها) در بلاک چین کار می کنند. اما بلاک چین چیست؟ بلاک چین به شبکه‌ای از کامپیوترها در تمام دنیا گفته می شود که با هم جمع می شوند تا مانند یک مجموعه یا استخر توان محاسباتی خود را برای انجام محاسبات در شبکه مورد استفاده قرار دهند.

از جنبه استخراج ارز دیجیتال یا ماینینگ، اولین کسی که بتواند یک پازل یا معما را حل کند به دلیل کار خود جایزه می گیرد. این پروسه برای افزایش دارایی‌ها در شبکه ضروری است. به همین دلیل است که بلاکچین به دارایی‌های غیرمتمرکز کمک زیادی می کند تا بتوانند امنیت خود را حفظ کنند و مزایای بیشتری در مقایسه با ارزهای متمرکز داشته باشند.

بلاک چین به طور معمول با دو سازوکار اثبات کار و اثبات سهام کار می‌کند که در واقع الگوریتم های اجماع هستند و اولین سازوکار, یعنی مکانیزم اثبات کار از ماینرها استفاده می‌کند. ماینرها به طور معمول باید از یک سیستم کامپیوتری خاص برای مشارکت در پروسه اثبات کار استفاده کنند.

اما پروسه اثبات سهام بر اساس سازوکار سهامداری کار میکند. این سهامداری با استفاده از ولت‌ها یا کیف پول‌های دیجیتال که در خود ارز دیجیتال را ذخیره و به طور خاص آنها را به عنوان سهام مورد استفاده قرار داده اند تعریف می شود.

تعدادی از سیستم های مبتنی بر اثبات سهام نیز از مسترنودها یا “گره های برتر” یا “نودهای برتر” برای سهامداری استفاده می کنند که پروسه پیچیده تری می باشد و به کوین های خاصی به تعداد مشخص نیاز خواهد داشت.

 

چند نوع ارز دیجیتال وجود دارد؟

اگر چه ارزهای دیجیتال با بیت کوین شروع به کار کردند. اما در سال های بعد تعداد بسیار زیادی ارز دیجیتال به وجود آمد که می توان آنها را در چند گروه دسته بندی کرد.

بیت کوین به عنوان چیزی بیش از ارز شروع به کار کرد و در وایت پیپر آن می توانید این را ببینید. اما در حال حاضر بیشتر به عنوان یک سرمایه به آن نگاه می کنند. همانطور که به طلا نگاه می کنند.

اما ارزهای دیجیتال دیگر بیشتر خود را به عنوان ابزاری برای انجام تبادلات مالی معرفی کرده‌اند. تعدادی از توکن ها نیز در دنیای کریپتو خود را به گونه ای دیگر معرفی می‌کنند.  این توکن‌ها در پروژه های بزرگ برای انجام کارهای خاص نیاز هستند و تنها در این کاربردها مورد استفاده قرار می گیرند.

ارز دیجیتال باثبات استیبل کوین ها (stable coins) نیز ارزش خود را با تکیه بر چند ارز ملی یا پول متعلق به کشورهای مختلف و دارایی‌های دیگر مانند طلا به دست آورده اند. برای همین خرید و فروش یک استیبل کوین به معنی خرید و فروش ارزش معادل آن, به عنوان مثال به دلار محسوب می شود.

توکن‌های non fungible یا NTF ها نوع دیگری از ارز دیجیتال هستند که دارای ارزش یکتا و منحصر به فردی هستند. اثر هنری دیجیتال مثالی از یک NTF است. این در حالی است که ارزهای دیجیتال را می توان به طور معمول سواپ نمود (سواپ یک ارز با ارز مشابه). برای مثال شما می توانید ۱ BTC را با ۱ BTC دیگر ترید کنید. البته این ترید گاهی زیاد عاقلانه به نظر نمی رسد.

با توجه به تنوع ارزهای دیجیتال بهتر است که نگاهی به نوع و سازوکار ارزی که قصد استفاده از آن را دارید بنمایید. زیرا که همه ارزهای دیجیتال برای سرمایه گذاری به وجود نیامده اند.

 

تفاوت ارزهای دیجیتال و ارزهای دولتی

در پول های واقعی که توسط دولت منتشر می شود، بانک مرکزی مسئول کنترل بازار و جلوگیری از انتشار پول های جعلی است. اما در سیستم های مالی مجازی مانند بیت کوین، همه افرادی که در شبکه بیت کوین حضور دارند مسئولیت کنترل عدم جعل بیت کوین را بر عهده دارند.

توجه داشته باشید که اگر در شبکه بلاک چین بیت کوین در حال فعالیت هستید، بدون این که حتی خودتان بدانید، سیستم کامپیوتری شما با اجرای پروتکل‌های برنامه نویسی و نرم افزارهای بیت کوین در حال مشارکت در تامین امنیت شبکه بیت کوین است.

برای همین است که گفته می شود در شبکه بیت کوین و دیگر پول‌های مجازی ماینرها (استخراج کنندگان) مسئول تایید مبادلات مالی هستند. این کار برای جلوگیری از جعل پول و یا دزدیده شدن پول‌های سرمایه گذاران در دنیای دیجیتال است.

در واقع هر مبادله ای در بیت کوین با اجماع عمومی ماینرها صورت می پذیرد. باز هم توجه کنید که به عنوان ماینر لازم نیست خود شما کاری بکنید, بلکه کامپیوتر شما در زمان تبادل داده با اینترنت در حال کنترل شبکه به طور خودکار است تا مشکلی از لحاظ امنیتی برای بیت کوین به وجود نیاید.

 

با ارز دیجیتال چه کار می‌توان کرد؟

اگر ارز دیجیتال دارید، یا قصد خرید آن را دارید، شاید بخواهید بدانید که با ارزهای دیجیتال چه کارهای می توان کرد؟

 

خرید کالا

تا چند سال پیش یافتن تاجرانی که ارزهای دیجیتال را در قبال فروش کالا قبول کنند کار سختی بود. اما در حال حاضر افراد بیشتر و بیشتری از ارزهای دیجیتال برای تبادل کالا استفاده می کنند.

برای همین یکی از بهترین کارهایی که می توانید با ارزهای دیجیتال انجام دهید خرید کالا در هر جای دنیا با استفاده از بیت کوین یا اتریوم یا هر ارز دیجیتال دیگر است.

انواع ارز دیجیتال غیر از بیت کوین و اتریوم را می توان مثال زد که برای این منظور قابل استفاده هستند. برای مثال ریپل و لایت کوین یا بیتکوین کش از شناخته شده ترین آن ها هستند. البته در حال حاضر ارزهای دیجیتال دیگری مانند پولکادات و زئون یا ترون نیز در بازار زیاد خرید و فروش می شوند.

در حال حاضر می توان حداقل ۱۰ ارز دیجیتال را نام برد که در اپ استورها می توان از آن ها برای خرید کالا استفاده نمود.

اگر شما بیت کوین دارید یا این که بر روی اتریوم سرمایه گذاری کرده‌اید، به راحتی امکان استفاده از آن ها برای خرید کالا ار خواهید داشت.

حتی می توانید آن ها را به ارزهای دیگر مانند دلار یا یورو تبدیل کنید یا اینکه با ارزهای دیجیتال جدیدتر مانند پولکادات یا ارز فانتوم معاوضه کنید. به همین دلیل گفته می شود تریدینگ بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال امروزه بسیار رایج شده است.

 

دریافت دستمزد با ارز دیجیتال

ممکن است که شما یک بیزینس داشته باشید و به دنبال کارمندانی باشید که بخواهند دستمزد خود را با ارز دیجیتال دریافت کنند. یا اینکه کسی باشید که به دنبال کار می گردد و کارفرما قصد پرداخت دستمزد شما را با ارز دیجیتال دارد. در هر یک از دو حالت بالا هیچ مشکلی در زمینه دریافت دستمزد با ارزهای دیجیتالی وجود ندارد.

هر یک از ارزهای شناخته شده مانند بیت کوین یا اتریوم و حتی سایر ارزهای کمتر شناخته شده و جدید مانند پولکادات و… را می‌توان برای این منظور قبول کرد. حتی دستگاه های ATM زیادی در سرتاسر دنیا هستند که امکان استفاده از آنها با ارز دیجیتال وجود دارد.

 

سرمایه گذاری

اگر چه خرید آسان کالا و خدمات با استفاده از ارز دیجیتال بسیار رواج یافته است. اما بیشتر مردم در ماه های اخیر به ارزهای دیجیتال به عنوان ابزاری برای سرمایه گذاری نگاه میکنند. زیرا که اگر شما ارز دیجیتال بخرید، ممکن است در ماه ها یا سال های آینده قیمت آن بسیار بیشتر شود و سود بسیاری به دست اورید.

عده ای هستند که در چندماه پیش سود چند صد هزار دلاری و حتی میلیون دلاری در بازار بیت کوین به دست اورده اند. البته بازار ترید اتریوم نیز بسیار خوب بود. به طور کلی همه ارزهایی که در بالا به آن ها اشاره شد، مانند پولکادات و ترون یا ارز فانتوم رشد خوبی در این مدت داشته اند. در این میان زی کش و لایت کوین نیز به خوبی بیت کوین کش و کاردانو رشد داشته اند.

این در حالی است که در سال ۲۰۱۷ قیمت بیت کوین در حدود چند هزار دلار بود. حتی در سال ۲۰۲۰ میلادی نیز قیمت بیت کوین حدود ده هزار دلار بود. اما یک باره این قیمت ها رشد کرد و در سال ۲۰۲۱ میلادی یعنی سال جاری قیمت اتریوم و بیت کوین و سایر ارزهای مجازی چند برابر شد.

 

ارزهای دیجیتال و ریسک بالای سرمایه گذاری

نکته مهمی که در مورد همه ارزهای دیجیتال وجود دارد ریسک بالای خرید آن‌هاست. زیرا در عین حال که امکان افزایش قیمت چند برابری همه ارزهای دیجیتال معتبر وجود دارد. اما از سوی دیگر امکان دارد که قیمت آنها با کاهش شدید رو به رو شود. برای همین باید بسیار دقت کنید تا در زمان ترید ارزهای دیجیتال ضرر نکنید.

این امر برای همه ارزهای دیجیتال صدق می‌کند. فرقی ندارد که شما بر روی اتریوم یا بیتکوین سرمایه گذاری کرده باشید یا بر روی پولکادات و ارز فانتوم – هر یک از این ارزها می توانند رشد یا سقوط قیمتی داشته باشند.

لاین کوین و بیت کوین کش نیز مانند ترون و زئون از این قاعده جدا نیستند. البته ممکن است میزان افزایش قیمت هر یک از آن‌ها با هم تفاوت داشته باشد یا این که در زمان نزولی شدن قیمت ها, بعضی از ارزهای دیجیتال کاهش قیمت کمتری داشته باشند اما در کل ریسک همه آن ها بالا است.

 

آیا خرید و فروش ارز دیجیتال آسان است؟

نکته دیگر در مورد خرید و فروش ارز دیجیتال آسان یا سخت بودن بافتن خریدار برای آن است. در حالی که ما شاهد هستیم امروزه خرید و فروش بیت کوین و یا ترید اتریوم به راحتی ممکن است. اما بسیاری از ارزهای کمتر شناخته شده هستند که هنوز به راحتی خرید و فروش نمی شوند.

دلایل متعددی برای این امر وجود دارد. صرافی ها یکی از آن ها هستند. برای مثال صرافی‌های مهم ممکن است ارزهای دیجیتالی مانند ریپل و یا لایت کوین را مبادله نکنند. در حالی که بیشتر آنها بیت کوین و اتریوم را خرید و فروش می کنند.

برای همین در صورتی که قصد خرید بیت کوین یا اتریوم را داشته باشید خیلی راحت تر می توانید به این کار اقدام کنید. در حالی که ارزهایی مانند پولکادات و یا زی کش یا ریپل و مونرو را به راحتی اتریوم و بیت کوین نمی توانید خرید و فروش نمایید.

اگر قصد سرمایه گذاری دارید باید به این نکته نیز توجه داشته باشید. زیرا اگر نیاز فوری به پول داشتید ممکن است کمی سخت‌تر بتوانید ارزهای کمتر شناخته شده را بفروشید.

 

کیف پول دیجیتال

اگر قصد خرید و فروش یا نگهداری از ارزهای خود را دارید، باید به خاظر داشته باشید که یک کیف پول دیجیتال برای ذخیره بیت کوین یا اتریوم یا هر ارز دیجیتال دیگری نیاز دارید.

کیف پول دیجیتال که با نام ولت (Wallet) شناخته می شود، می تواند نرم افزاری یا سخت افزاری باشد. حتی ما ولت های آنلاین را نیز داریم. هر یک از آن ها نیز سطح ایمنی متفاوتی دارند.

به طور معمول خرید کیف پول سخت افزاری نیاز به هزینه بیشتری دارد. می توان از آنها برای ذخیره بیت کوین, اتریوم یا زی کش و پولکادات و سایر ارزهای دیحیتال استفاده نمود.

اما اگر قصد خرید میزان کمی ارز دیجیتال را دارید، شاید کیف پول‌های نرم افزاری برای شما مناسب تر باشد. بیت کوین, اتریوم, زی کش, لایت کوین, پولکادات, ترون, ارز فانتوم, و هر یک از ارزهای دیگر را می توان با انواع کیف پول‌ در صورتی که کیف پول مربوطه از آنها پشتیبانی کند ذخیره نمود و یا اقدام به تریدینگ و خرید و فروش در بازارهای مالی نمود.

بیشتر بدانید: انواع کیف پول ارزهای دیجیتال

 

ماینینگ یا استخراج ارز دیجیتال

استخراج ارز دیجیتال یا به اصطلاح ماینینگ (mining), یکی دیگر از راه های کسب درامد در این بازار دیجیتالی است. در حال حاضر بسیاری از افراد با استفاده از ابزار هوشمند متنوعی, اقدام به استخراج ارز دیجیتال  می‌کنند. برای مثال استفاده از کامپیوترهای شخصی یا لپ تاپ و گوشی های موبایل از روش های متداول هستند.

اما بسیاری هم هستند که اقدام به خرید ماینر برای استخراج ارز دیجیتال می‌کنند. استخراج اتریوم و استخراج بیت کوین در گذشته  منبع درامد بسیاری بوده است و هنوز هم می توان از این راه کسب درامد نمود.

توجه داشته باشید که تعدادی از ارزهای دیجیتال یا کریپتوها را نمی توان استخراج کرد. اما در هر صورت هنوز هم راه‌های زیادی برای کسب درامد از راه ماینینگ وجود دارد که همه آن ها کمابیش سوداور هستند.

نکته دیگر این است که هر چه به جلو برویم استخراج بیت کوین و یا استخراج اتریوم سخت‌تر خواهد شد. بسیاری از ارزهای دیگر که قابل استخراج هستند نیز به همین صورت هستند.

در واقع هر چه افراد بیشتری بخواهند به استخراج ارز دیجیتال بپردازند سختی کار بیشتر می شود و معادلات ریاضی موجود پیچیده‌تر می‌شوند. برای همین است که در حال حاضر استخراج بیت کوین بسیار سخت‌تر از قبل شده است.

اطلاعات بیشتر: نحوه استخراج یا ماینینگ بیت کوین

 

استخراج بیت کوین و اتریوم و سایر ارزها

تا سال ۲۰۱۷ تقریبا ۱۷ میلیون بیت کوین استخراج شده بود که بسیاری از آنها متعلق به ابتدای شروع به کار بیت کوین بود. اما از آن سال تا به حال تعداد کمتری بیت کوین استخراج شده است.

اتروم نیز به همین گونه بود و در سال های گذشته استخراج اتریوم سخت‌تر شده است. حتی گفته می شود که ممکن است فرایند استخراج اتریوم به کلی متوقف شود. استخراج ارزهای دیجیتال دیگر نیز در ابتدا راحت‌تر بود و در ادامه سختی آن بیشتر شد.

در حال حاضر راحت ترین ارزهایی که می توان آن ها را استخراج کرد به تازگی وارد بازار شده‌اند و حتی امکان استخراج آنها با گوشی موبایل شما هم وجود دارد.

می توانید برای اطلاع بیشتر در مورد استخراج بیت کوین و یا استخراج اتریوم و هر یک از ارزهای دیجیتال دیگر به مقالات دیگر در سایت مراجعه کنید.

 

استفاده خریداران از ارزهای دیجیتال

در بازار می توان دید که مشتری هایی هستند که قصد پرداخت هزینه خدمات یا کالاهای دریافتی با ارز دیجیتال را دارند. برای هر یک از این مشتری ها بهترین فروشنده کسی است که ارز دیجیتال را به جای کالا یا خدمات خود قبول کند.

برای همین است که ارزهای دیجیتال می توانند برای کسب دستمزد، یا پرداخت هزینه کالا و خدمات نیز استفاده شوند . ما امروزه شاهد هستیم که بسیاری از بیزینس ها از بیت کوین یا اتریوم یا سایر ارزهای دیجیتال برای این کار استفاده می کنند.

در این لیست نباید نام زی کش و لایت کوین یا بیت کوین کش را نیز از قلم انداخت. زیرا که این ارزهای دیجیتال نیز از شناخته شده‌ترین‌ها در دنیا هستند که امکان دریافت دستمزد با استفاده از آنها وجود دارد.

سرویس های مختلفی هستند که در دنیا در حال ارائه خدمات به افرادی هستند که برای بیزینس خود قصد استفاده از ارزهای دیجیتالی را دارند. تعدادی از آن ها در زیر برای شما خلاصه شده اند:

• cryptonator
• coingate
• bitpay

البته “بیت پی” تنها بیت کوین را قبول می کند و سایر ارزها مانند اتریوم و یا پولکادات را قبول نخواهد کرد. در صورت نیاز می‌توانید از دو سیستم اولی استفاده کنید.

 

آیا در آینده برای تبادل ارزهای دیجیتال باید مالیات پرداخت؟

هر چه محبوبیت ارزهای دیجیتال بیشتر می شود، دولت‌های بیشتری سعی می‌کنند تا قوانین جدیدی را برای خرید و فروش ارز دیجیتال تصویب کنند. این قوانین بسیار متعدد هستند و هر یک ممکن است در مورد قانونی بودن تجارت ارز و یا دریافت مالیات از آنها باشد.

هنوز به خوبی نمی توان تصمیم دولت ها را در مورد ارزهای دیجیتال پیش بینی کرد. ممکن است دولت‌هایی آن را ممنوع کنند و یا اینکه برای خرید و فروش آن مالیات اخذ کنند.

برای مثال در سال ۲۰۱۷ و در ماه نوامبر، تریدینگ بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال ( اتریوم و …) در تعدادی از کشورهای دنیا ممنوع شده بود. تعدادی از این کشورها در زیر لیست شده اند:

• بنگلادش
• بولیوی
• قرقیزستان
• ویتنام

البته تنها کشورهای بالا نیستند و کشورهایی مانند چین و روسیه نیز در سال ۲۰۱۷ در آستانه ممنوعیت ترید ارزهای دیجیتال قرار داشتند.

اگر چه کشورهای دیگر مانند ایالات متحده امریکا و کشورهای قرار گرفته در اروپا گزینه ممنوعیت را مطرح نکرده‌اند، اما آنها هم ممکن است قوانینی برای خرید و فروش ارز دیجیتال تصویب کنند که مقداری از سود را مستلزم پرداخت مالیات کند یا اینکه نگهداری از بیت کوین و .. را مشمول قوانین خاصی کند.

باید دید که با توجه به محبوبیت ارزهای دیجیتال چه اتفاقی در سال‌های آینده خواهد افتاد.