نحوه تشکیل یک سبد سهام مناسب

یکی از توصیه‌هایی که بسیاری از متخصصان بازارهای مالی به سرمایه گذاران برای موفقیت در بورس می‌کنند، تشکیل سبد سهام و تنوع بخشی به آن است که نقش ارزنده‌ای در سود کسب شده توسط شما در آینده و در چشم انداز بلند مدت خواهد داشت.

برای همین است که باید به طور حتم با در نظر گرفتن یک استراتژی مناسب نسبت به تشکیل پرتفوی یا سبد سهام پر بازده (با توجه به فاکتورهایی که در ادامه به آنها اشاره خواهد شد)،  اقدامات لازم را انجام دهید.

اما سوال اینجا است که چه اقداماتی برای دست یافتن به یک سبد سهام پر بازده باید انجام شود و چه قدم‌هایی باید در این راه برداشته شود؟ با ما همراه باشید تا در مورد سبد سهام و نحوه تشکیل و تنوع بخشی به آن بیشتر برای شما توضیح بدهیم.

۱. تعیین نحوه تخصیص دارایی

نکات بسیار مهمی هستند که در پورتفوی یا سبد سهام شما باید به آن توجه شود. اول از همه اینکه چه میزان سرمایه برای سرمایه گذاری وجود دارد؟ و نیز چه مدت فرصت دارید تا شاهد رشد سرمایه خود باشید؟

میزان سرمایه شما یا پولی که قصد دارید وارد بازار بورس کنید نقش تعیین کننده‌ای در میزان سهام قابل خرید دارد. اینکه تا چه مدت می‌توانید سرمایه خود را برای رشد سهام مورد استفاده قرار دهید نیز بسیار مهم است.

ممکن است شما قصد داشته باشید تا بر روی یک سهام برای بیش از یک سال سرمایه گذاری کنید تا شاهد رشد آن باشید. این مدت می‌تواند تا ده سال یا بیشتر هم باشد.

اما ممکن است که شما مدت زیادی برای سرمایه گذاری وقت نداشته باشید و به دنبال سهام‌های زود بازده برای خرید باشید. برای همین است که گفته می‌شود سبد سهام یک فرد بازنشسته با سبد سهام یک فرد جوان که به تازگی وارد بورس شده است باید متفاوت باشد.

ریسک پذیری نیز یکی از عوامل مهمی است که در تشکیل سبد سهام مهم خواهد بود. زیرا که ممکن است یک فرد دارای شخصیت ریسک پذیر باشد و برای او خرید سهام‌هایی که ممکن است در آینده رشد بالا و یا برعکس ضرر بیشتری داشته باشند, جذاب باشد.

از طرف دیگر ممکن است که یک فرد علاقه‌ای به ریسک نداشته باشد و سهام‌هایی که شاید کم سود اما در عین حال مطمئن هستند را برای خرید ترجیح بدهد.

در اولین قدم سعی کنید موارد ذکر شده در بالا را در نظر داشته باشید. پس از آن بهتر خواهید توانست به انتخاب سهام‌های مناسب برای تشکیل یک سبد سهام متناسب با شخصیت خود شوید.

سرمایه گذاری ریسک‌پذیر و سرمایه گذاری محافظه کارانه

در صورتی که شما به یک سود ثابت و شاید نسبتا کم در سهام خود راضی باشید (که با آن تنها شاهد حفظ سرمایه خود و کسب مقداری درآمد باشید)، میتوان شما را یک سرمایه گذار محافظه کار دانست که با استفاده از سهام شرکت‌های دارای سود ثابت (که دارای ثبات ارزش هستند)، سعی در مشارکت در بازار بورس و اوراق بهادار داشته‌اید.

اما در صورتی که به سمت شرکت‌هایی بروید که ممکن است ریسک بالایی داشته باشند و در آینده با رشد بالایی همراه باشند (یا البته ممکن است آینده روشنی نداشته باشند)، می‌توانیم شما را یک سرمایه گذار ریسک پذیر در بازار بورس دانست که به دنبال ماجراجویی برای کسب سود بیشتر با تشکیل یک سبد سهام پرریسک می‌باشد.

در پایان این بخش به طور خلاصه مطالبی را که تا به حال برای شما ذکر کرده‌ایم در این بخش تکرار خواهیم نمود. زیرا که قدم اول در تشکیل سبد سهام در نظر گرفتن فاکتورهای مهمی است که در قدم‌های دیگر باید از آنها استفاده کنید.

این فاکتورهای مهم که باید در قدم اول در نظر بگیرید در زیر برای شما خلاصه شده‌اند:

• ریسک پذیری شما به عنوان یک سرمایه گذار در بازار بورس و اوراق بهادار
• میزان سرمایه‌ای که قصد دارید برای خرید سبد سهام و تنوع بخشی به آن اختصاص دهید.
• مدت زمانی که قصد دارید صبر کنید تا سرمایه شما به سود برسد.

این نکات مهم هستند و به طور حتم نقش تعیین کننده‌ای در قدم‌های بعد خواهند داشت و برای همین تنها پس از در نظر گرفتن این نکات می‌توانید وارد مرحله دوم شوید.

بیشتر بخوانید: آیا سرمایه گذاری در بورس ایران سودمند است؟

۲. دست‌یابی و انتخاب سبد سهام یا سبد اوراق بهادار

در این مرحله باید سرمایه خود را به طبقات و زیر طبقات مختلفی تقسیم کنید تا موفق به مدیریت سهام و اوراق بهادار خریداری شده خود در بازار بورس شوید.

برای آشنایی بیشتر شما با طبقات و معنی آنها مثالی میزنیم. فرض کنید که شما سرمایه خود را در دو بخش تقسیم و برای خرید سهام داخلی و سهام خارجی صرف کنید.

با این کار بازار بورس داخلی یک طبقه و بازار بورس کشورهای خارجی طبقه دیگری را تشکیل خواهند داد که هر یک از آنها دارای زیر طبقه‌های خود خواهند بود.

یا اینکه ممکن است سرمایه خود را در بازار بورس تهران و بازار فرابورس تقسیم کنید و بخشی از سرمایه خود را نیز در بورس کالا قرار دهید. در این صورت هر یک از بازارهای مالی ذکر شده یعنی بازار بورس، بازار فرابورس و بازار بورس کالا یک طبقه را به خود اختصاص خواهند داد که ممکن است هر یک از آنها نیز از زیر طبقات خاص خود برخوردار باشند.

در هر یک از این طبقات میزان سرمایه‌ای که در بخش قبل به آن اشاره کردیم یا میزان پولی که قصد سرمایه گذاری در هر طبقه دارید و نیز میزان ریسک پذیری شما در انتخاب یک شرکت و یا خرید یک سهام نقش اساسی خواهد داشت.

علاوه بر این ممکن است که مدت زمانی که قصد دارید روی یک سهام سرمایه گذاری کنید بر روی سهام و یا اوراق بهادار انتخاب شده برای سرمایه گذاری تاثیر فراوانی داشته باشد. یک مثال مهم قابل ذکر دیگر می‌تواند طبقه بندی سهام و یا اوراق خریداری شده به دو دسته کوتاه مدت و بلند مدت باشد.

در این مرحله شما باید لیستی از سهام‌ها و یا اوراقی که قصد خرید آنها را دارید تهیه کنید که این می‌تواند یکی از سخت‌ترین مراحل برای تشکیل سبد سهام باشد. در این مرحله به نکات زیر توجه داشته باشید:

انتخاب سهام

در زمان انتخاب سهام به میزان ریسکی که دارد توجه کنید و پس از آن بر اساس شخصیت خود و ریسک پذیر یا محافظه کار بودن استراتژی خود, سعی در انتخاب یکی از آنها داشته باشید.

توجه داشته باشید که برای انتخاب بهترین سهام باید به طور دوره‌ای, تغییرات قیمتی سهام‌ها را تحت نظر داشته باشید تا بتوانید بین سهام‌هایی که ثبات قیمت دارند و سهام‌هایی که ممکن است ریسک پذیر باشد یکی را انتخاب کنید.

انتخاب اوراق قرضه

اوراق قرضه از جمله اوراق بهادار دیگری هستند که امکان سرمایه گذاری بر روی آنها وجود دارد و به طور حتم باید در زمان انتخاب و خرید آنها به فاکتورهای مهمی مانند تخفیف، نوع اوراق قرضه، سررسید اوراق، رتبه و نیز نرخ بهره آن توجه داشته باشید.

در این راه امکان دارد که به صندوق‌های دو جانبه که برای گستره وسیعی از طبقات سرمایه‌ای در دسترس هستند و شما را قادر به مالکیت انواع سهام و اوراق قرضه خواهند کرد متوسل شوید.

البته مدیران این صندوق‌ها برای خدماتی که در اختیار شما قرار خواهند گذاشت هزینه‌هایی را دریافت خواهند نمود. صندوق‌های شاخص نیز گزینه دیگری هستند که هزینه کمتری دریافت می‌کنند، و در عوض مدیریت آنها به شکل منفعل انجام می‌شود.

صندوق‌های قابل معامله و یا صندوق های “ای تی اف” ETF :

صندوق‌های ETF گزینه‌های خوبی برای کسانی هستند که ترجیح می‌دهند دوجانبه سرمایه گذاری کنند. ETF ها در واقع صندوق‌های دو جانبه‌ای محسوب می‌شوند که میتوان آنها را مانند سهام معامله کرد. شاید اخیرا در مورد این صندوق‌ها در اخبار نیز شنیده باشید که مربوط به عرضه این صندوق‌ها توسط دولت در سال ۱۳۹۹ بوده است.

به دلیل اینکه مدیریت صندوق‌های قابل معامله منفعل است، این امر باعث می‌شود تا هزینه‌های کمتری در مقایسه با صندوق‌های دوجانبه داشته باشند. ETF ها و یا صندوق‌های قابل معامله طیف وسیعی از طبقات دارایی را پوشش می‌دهند و به همین دلیل ابزار بسیار مناسبی برای دست یافتن به یک سبد سها متعادل می‌باشند.

۳. سنجش مجدد وزن سبد سهام

پس از این که یک سبد سهام مناسب را برای خود تشکیل دادید باید به طور دوره‌ای به ارزیابی آن بپردازید و در صورت نیاز تغییرات لازم را در آن اعمال کنید.

ممکن است نیازهای شما در آینده تغییر کند و یا این که وضعیت یکی از شرکت‌های موجود در سبد سهام شما با تغییر مواجه شود یا اینکه ممکن است در میزان ریسک پذیری خود و یا در میزان سرمایه‌ای که می‌خواهید در بازار سهام به خرید و فروش سهام اختصاص دهید دچار تغییر شود، در هر یک از این حالت‌ها نیاز به ارزیابی مجدد سبد سهام خواهد بود تا تغییرات لازم را در آن اعمال کنید.

برای مثال فرض کنید که شما نیمی از سرمایه خود را در سهام شرکت‌های کوچک و یا شرکت‌های ریسک پذیر سرمایه گذاری کرده باشید، این در حالی است که در ارزیابی‌های جدید خود به این نتیجه رسیده‌اید که باید یک چهارم یا ۲۵ درصد دارایی‌های خود را در این شرکت‌ها سرمایه گذاری کنید. در این صورت باید سبد سهام خود را به طور اساسی تغییر دهید.

۴. ایجاد تعادل در سبد سهام به طور استراتژیک

در این مرحله باید دوباره تعادل جدیدی در سبد سهام خود با توجه به تغییراتی که در استراتژی شما به وجود آمده است اعمال کنید. توجه داشته باشید که در هنگام تغییر در سبد سهام که با خرید یا فروش سهام همراه خواهد بود به آثار مالیاتی آن نیز توجه کنید. ممکن است که در این حالت با مالیات‌های بالایی به دلیل سود سرمایه روبرو شوید.

در این حالت شاید بهتر باشد که صندوق جدیدی را در آن طبقه دارایی دخالت ندهید و بر سایر طبقات دارایی تمرکز کنید. این کار باعث کاهش وزن دهی سهام‌های شما در سبد اوراق بهادار خواهد شد و مالیات حاصل از کسر سرمایه را به شما تحمیل نخواهد کرد.

اما باید توجه داشته باشید که سهام‌های رشدی که ممکن است در آینده نزدیک دچار سقوط شوند را بفروشید تا ضرر نکنید. زیرا که حتی اگر تبعات مالیاتی داشته باشد فروش انها به صرفه‌تر از نگهداری آنها در پورتفوی شما خواهد بود. در این راستا برای بهترین تصمیم گیری توجه به نظرات افراد متخصص در بازارهای مالی و تحلیلگران بسیار سودمند خواهد بود.

تنوع بخشی به سبد سهام

تنوع بخشی به سبد سهام یکی از مهم ترین فاکتورهایی است که باعث موفقیت شما در بازار بورس خواهد شد و در این راه نکات زیادی است که تعدادی از آنها را مورد اشاره قرار دادیم.

سرمایه گذاران می توانند با استفاده از صندوق‌های ETF و یا صندوق‌های متقابل به تنوع خوبی دست پیدا کنند و شما هم می‌توانید از این ظرفیت برای دست یافتن به تنوع سهام خود استفاده کنید.

نتیجه گیری

رشد پایدار و طولانی مدت در بازار بورس و اوراق بهادار نتیجه تنوع بخشی به سبد سهام شما خواهد بود و علاوه بر این می‌تواند به شما کمک کند تا از سقوط سرمایه‌ای در هنگام فعالیت در بازارهای مالی پیشگیری کنید.

برای همین همواره باید نسبت به تشکیل سبد سهام متنوع تلاش خود را به کار برید و در کنار آن به طور مداوم به ارزیابی و پایش وضعیت سرمایه گذاری خود بپردازید و با توجه به تغییراتی که در فاکتورهایی مانند میزان سرمایه وارد شده به بورس و یا میزان ریسک پذیری شما به وجود آمده است سعی در تضمین موفقیت بلند مدت مالی خود داشته باشید.